Yapılan ölçümlerde kan basıncının 140/90 mmHg den daha yüksek olması hipertansiyon (HT) olarak tanımlanır. Hipertansiyon, sürekli kan basıncı yüksekliği ile kendini gösteren, sistemik bir hastalık olup, ciddi komplikasyonlara neden olması ve toplumda yaygın olarak görülmesi nedeniyle önemli bir sağlık problemidir. Tedavi edilmeyen hipertansiyonun, kalp yetersizliği, koroner kalp hastalığı, inme, böbrek yetersizliği ve ölüm oranını artırdığı ortaya konmuştur. Hipertansiyonun komplikasyonları ve buna bağlı ölüm oranı, kan basıncı yüksekliği ile doğru orantılı olarak artmaktadır.

Hipertansiyon sıklığı aynı zamanda ırk ve coğrafyaya göre de değişim göstermektedir. Pek çok Avrupa ülkesinde erişkin nüfusun yaklaşık %25-30’unda hipertansiyon bulunmaktadır. Ülkemizde hipertansiyon prevalansı ile ilgili ilk geniş kapsamlı çalışma “Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalıkları ve Risk Faktörleri (TEKHARF)” çalışmasıdır. Bu çalışmada, hipertansiyon prevalansının %33.7 olduğu, yaş ilerledikce prevalansın arttığı saptanmıştır. Ülkemizde 16 milyon HT hastasının olduğu tahmin edilmektedir.

HT Risk Faktörleri : Aşırı alkol alımı

• Sigara içimi
• Sedanter hayat
• Obezite
• Polisitemi (kök hücre hastalığı)
• Düşük potasyum alımı
• Fazla tuz tüketimi

Bireylerde normal kan basıncı düzeyi   < 120/80 ‘dir. Artmış kan basıncı düzeyi 120-139 / 80-89 ‘dur. Hipertansiyon hastalığının ise 3 evresi vardır. 3. evre de ise kan basıncı  > 180/110 ‘dur.

Hipertansiyon Tedavisi

Amaç  ölüm oranlarını ve hastalık riskini azaltmaktır. Hipertansiyon tedavisinde başlıca yaşam biçimi değişikliklerini yapılmalıdır. Hekimlerin öneisi ve gözetimi ile antihipertansif tedaviye başlanabilir. Aynı zamanda sigara, dislipidemi, abdominal  obezite,diyabet gibi risk faktörleri belirlenmeli ve tedavi edilmelidir.

HT Hastalarında Diyet Tedavisi

Diyet denilince akla ilk gelen sodyum alımının azaltılması ve ağırlık kaybı gelir. Özellikle DASH diyetinin kan basıncını(KB) azaltmadaki önemli katkısı kanıtlanmıştır. DASH diyeti doymuş yağ oranının azaltıldığı, az yağlı süt ürünlerinin tüketildiği, meyve – sebze tüketiminin artırıldığı potasyumdan zengin bir diyettir.

Hafif şişman veya obez bireylerde ağırlık kaybının yapılması önerilmektedir. Yapılan bir çalışmada, ortalama 5.1 kg kaybı, sistolik K’ninı 4.4 mmHg, diyastolik KBnı 3.6 mmHg azaltığı belirtilmiştir.

Yapılacak diğer bir kısıtlama ise tuz kısıtlamasıdır. Vücuda alınan tuz miktarının artması ile kan basıncı arasında doğru bir orantı vardır. Ülkemizde tüketilen tuz miktarı günde  18 gramdır fakat günlük önerilen maksimum tuz alım miktarı 5 gramdır. Kısıtlanan tuz miktarının aksine diyette potasyum miktarı artırılmalıdır. Artmış potasyum alımının kan basıncı üzerine düşürücü etkisi vardır. DASH diyeti 4.7 gr/gün potasyum önermektedir. Genel olarak beslenme önerilerine bakacak olursak ;

hipertansif hastaların meyve-sebze, az-yağlı süt ürünleri, lifli gıdalar, tam tahıl, bitkisel protein ve azaltılmış doymuş yağ ve kolesterol tüketmeleri önerilir. DASH diyeti olarak adlandırılan yaklaşım (taze meyve, sebze, az-yağlı süt ürünleri, kümes hayvanları, balık, kabuklu yemiş ile azaltılmış doymuş yağ, kırmızı et, tatlılar ve şeker-içeren gazlı içecekler) en etkili diyet yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır. DASH diyetinin tüm gruplarda KB’yi  ortalama 5.5/3.0 mmHg azalttığı ve bu etkinin sadece 2 hafta içinde ortaya çıktığı gözlenmiştir. Bu yapılan diyet değişikliklerine ek olarak sigara içimemesi ve bireylerin fiziksel aktivite yapmaları önerilmektedir.